Quan niệm từ xa xưa đến nay, mật ong đặc sánh là mật ong thật, mật ong tốt, còn mật ong loãng là mật ong giả, mật ong kém chất lượng. Sự thật thì đúng rằng mật ong đặc là tốt nhưng mật ong loãng chưa chắc đã là kém chất lượng, mật giả. Vậy phải hiểu thế nào cho đúng? Đọc bài viết dưới đây bạn sẽ hiểu rõ vấn đề thông qua những gì APABEE chia sẻ!
Trước tiên, chúng ta cần phải hiểu rõ về định nghĩa Thủy phần trong mật ong.
Mục lục
Thủy phần trong mật ong là gì?
Thủy phần trong mật ong là lượng nước có trong mật ong. Lượng nước có trong mật ong sẽ rơi vào khoảng 18 đến 35%. Còn lại là 65 đến 82% là các thành phần khác như đường, chất đạm, vitamin, chất khoáng v.v…. Mật ong đặc hay loãng sẽ dựa vào tỷ lệ nước (thủy phần) trong mật ong. Tỷ lệ thủy phần càng thấp thì càng đặc hay còn gọi là mật ong già và ngược lại là loãng (mật ong non).
Quá trình làm giảm lượng nước trong mật ong được gọi là hạ thủy phần.
Hiện nay, rất nhiều người không hiểu rõ mật ong, nghĩ mật ong loãng là mật ong giả. Đây là một quan niệm sai lầm!
Phân biệt mật ong đặc và mật ong loãng
Phân biệt bằng máy móc
Mật ong sẽ được mang đến các phòng thí nghiệm để kiểm nghiệm mẫu vật. Thời gian khoảng 7 ngày sẽ có kết quả trả về. Dựa vào tỷ lệ thủy phần trong mật ong sẽ cho ra kết luận mật ong đặc hay loãng.
- Mật ong đặc: Thủy phần từ 18 đến 22%
- Mật ong loãng: Thủy phần từ 23 đến 35%
Phân biệt bằng cảm quan
Mật ong đặc
- Lắc nhẹ thấy mật đặc quánh, không có hoặc ít bọt gas sủi lên trên bề mặt
- Khi nghiêng chai thì chân mật, bóng khí di chuyển chậm.
- Thả một vài giọt mật ong vào nước sẽ không tan ngay. Đặc biệt là nước lạnh, tan rất chậm và vón cục.
- Cho vào tủ lạnh ngăn mát sẽ khó kết tính – đóng đường.
- Hương mật ong thơm mạnh, vị mật thường ngọt gắt một chút.
- Thời gian bảo quản mật được lâu (khoảng 24 tháng).
Mật ong loãng
- Lắc nhẹ thấy mật sóng sánh như nước, ra nhiều bọt gas
- Khi nghiêng chai thì chân mật, bóng khí di chuyển nhanh.
- Thả một vài giọt mật ong vào nước sẽ tan nhanh.
- Cho vào tủ lạnh ngăn mát sẽ dễ kết tinh – đóng đường.
- Hương mật ong thơm nhẹ, vị mật thường ngọt dịu, nếm trực tiếp rất thích.
- Thời gian bảo quản mật thấp hơn (khoảng 12 – 18 tháng)
Những yếu tố ảnh hưởng đến thủy phần trong mật ong
Mật hoa, mật lá mà con ong lấy mật
- Mật hoa cà phê, tràm v.v… thường cho mật đặc.
- Mật hoa rừng tự nhiên, hoa nhãn, vải v.v… thường cho mật loãng.
Thời gian khai thác
- Thu hoạch mật đúng thời điểm, khi mật đã chín, tổ ong vít kín nắp sẽ cho ra mật đặc.
- Thu hoạch mật sớm, khi mật chưa chín, tổ ong chưa vít kín nắp sẽ cho ra mật loãng.
Thời điểm khai thác
- Vào mùa khô, nắng nóng sẽ cho ra mật ong đặc.
- Vào mùa mưa, khí hậu ẩm ướt sẽ cho ra mật ong loãng.
Mật ong đặc hay loãng tốt hơn?
Về lý thuyết, cùng một loại hoa, cùng một giống ong, cùng 1 thời điểm lấy mật, mật ong đặc tốt hơn mật ong loãng ở phần bảo quản và dinh dưỡng. Ít nước hơn sẽ dễ bảo quản. Ít nước hơn thì tỷ lệ dinh dưỡng sẽ cao hơn.
Về thực tế, có rất nhiều yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng của mật ong như nguồn hoa lấy mật, giống ong lấy mật v.v… Một chai mật hoa cà phê ong nuôi – ong ngoại, mặc dù đặc nhưng vẫn không thể bằng một chai mật ong rừng – ong khoái mật loãng được.
Đối với mật ong rừng:
Mật già (đặc vừa phải) vẫn tốt hơn mật non (loãng hơn). Nhưng do đặc điểm người dân đi rừng gặp tổ ong nào khai thác tổ ong đó chứ không chờ mật chín mới quay lại, nên tùy theo tổ, mật ong sẽ đặc hay loãng khác nhau. Mặc dù thế, tỷ lệ thủy phần trong mật ong rừng giữa đặc và loãng cũng không chênh nhau quá nhiều, thành phần dĩnh dưỡng không biến thiên quá nhiều.
Hiện nay, diện tích rừng ngày càng ít, khai thác ngày càng khó khăn nên sản lượng mật ong rừng không nhiều và rất dễ bị làm giả. Nếu bạn có ý định mua hãy quan tâm đến nguồn gốc của nó hơn, xem có đúng là mật ong rừng hay không? Đừng chỉ quan tâm đến mật ong đặc hay loãng.
Đối với mật ong nuôi:
Với những cơ sở hướng tới đồng bộ chất lượng sản phẩm và bảo quản lâu, không muốn bị ảnh hưởng ở các yếu tố trên, người ta sẽ dùng máy hạ thủy phần để giảm lượng nước đến tiêu chuẩn nhất định, thường sẽ đi kèm với một số công đoạn khác như lọc tạp chất, phấn hoa, phá kết tinh v.v… Mật ong này do tỷ lệ thủy phần thấp nên đặc, vị thường là ngọt gắt, nhiều khi còn mất đi vị “thiên nhiên” trong mật ong.
Với những cơ sở hướng đến trải nghiệm của người dùng, họ sẽ không hạ thủy phần mà để nguyên bản. Mật ong này thường loãng hơn, thời gian bảo quản và tỷ lệ dinh dưỡng sẽ thấp hơn một chút, nhưng bù lại giữ được cái “thiên nhiên” của mật ong, vị ngọt dịu và thơm hơn.
Chọn mật ong đặc và loãng như thế nào cho phù hợp?
Mật ong rừng
Người bán đa số để nguyên bản, không hạ thủy phần nên mật già (đặc) vẫn tốt hơn mật non (loãng) nhưng không chênh quá nhiều, sử dụng loại nào cũng được.
Mật ong nuôi
Đối với những ai dùng mật ong để ngâm trong thời gian dài , thi thoảng mới sử dụng, mình khuyến kích chọn mật ong đã hạ thủy phần là tốt nhất. Nó đặc, nhiều dưỡng chất, thời gian sử dụng lên đến 2 năm.
Đối với những ai dùng mật ong hàng ngày hoặc ngâm và sử dụng trong thời gian ngắn, mình khuyến khích sử dụng mật ong chưa hạ thủy phần. Nó loãng hơn, dưỡng chất thấp hơn một chút so với mật ong cùng loại (cùng nguồn hoa, cùng loại ong lấy mật), thời gian sử dụng tầm 18 tháng, nhưng bù lại vị nó rất ngon hơn hẳn từ lúc ngửi mùi hương khi mở nắp và nếm trực tiếp.
Còn bạn, bạn sẽ chọn loại mật ong nào để sử dụng?
